• Профілактика йододефіцитних захворювань: що має знати та може зробити педіатр і лікар загальної практики? (Клінічні рекомендації)
ua До змісту Повний текст статті

Профілактика йододефіцитних захворювань: що має знати та може зробити педіатр і лікар загальної практики? (Клінічні рекомендації)

SOVREMENNAYA PEDIATRIYA.2017.2(82):8-16; doi 10.15574/SP.2017.82.8

Маменко М. Є.
Національна медична академія післядипломної освіти ім. П.Л. Шупика, м. Київ, Україна

Йод є важливим структурним компонентом гормонів щитоподібної залози, і його дефіцит призводить до зниження тиреоїдного гормоногенезу. Дефіцит йоду має безліч негативних наслідків для організму людини, які в сукупності називають «йододефіцитними захворюваннями». Групами максимального ризику розвитку йододефіцитних захворювань є діти, підлітки, вагітні жінки та матері-годувальниці. Єдиним дозволеним засобом індивідуальної та групової профілактики в Україні є монопрепарати калію йодиду із фізіологічним вмістом йоду.

Ключові слова: щитоподібна залоза, йододефіцитні захворювання, профілактика, монопрепарати калію йодиду.

Література

1. Кравченко В. І. Йодний дефіцит як причина високої розповсюдженості тиреоїдної патології серед населення регіонів, що постраждали після аварії на ЧАЕС / В. І. Кравченко // Журнал НАМН України. — 2016. — № 2 (22). — С. 222.

2. Кравченко В. І. Йододефіцит триває — здоров'я населення погіршується / В. І. Кравченко // Міжнародний ендокринол. журн. — 2008. — № 6 (18). — С. 9—18.

3. Маменко М. Е. Профилактика йодного дефицита (к вопросу о необходимости принятия национальной программы) / М. Е. Маменко // Современная педиатрия. — 2010. — № 2. — С. 39—45.

4. Маменко М. Є. Йодний дефіцит та йододефіцитні захворювання (лекція) / М. Є. Маменко // Перинатологія і педіатрія. — 2013. — № 1 (53). — С. 97—105.

5. Оцінювання йододефіцитних захворювань та моніторинг їх усунення: посібник для керівників програм. — 3-є видання. — Київ : «К.І.С.», 2008. — 104 с.

6. Паньків В. І. Ендемічний зоб (йододефіцитні захворювання) / В. І. Паньків // Новости медицины и фармации. — 2013. — № 2 8.

7. Паньків В. І. Йодний дефіцит і вагітність: стан проблеми та шляхи її вирішення / В. І. Паньків // Здоров'я України. — 2008. — № 5 (14). — С. 27—34.

8. Протокол надання медичної допомоги дітям за спеціальністю «Дитяча ендокринологія»: наказ МОЗ України № 254 від 27.04.2006 р. / МОЗ України. — Київ, 2006. — 88 с. — (Нормативний документ МОЗ України).

9. Andersson M. Global iodine status in 2011 and trends over the past decade / M. Andersson, V. Karumbunathan, M. B. Zimmermann // J. Nutr. 2012. — Vol. 142. — P. 744—750. https://doi.org/10.3945/jn.111.149393; PMid:22378324

10. Angermayr L. Iodine supplementation for preventing iodine deficiency disorders in children / L. Angermayr, C. Clar // Cochrane Database of Systematic Reviews. 2004, Issue 2. Art. No.: CD003819. doi 10.1002/14651858.CD003819.pub2

11. Brown R. S. Chapter 15b — Disorders of the Thyroid Gland in Infancy, Childhood and Adolescence [Electronic resource] / R. S. Brown. — URL: http://www.thyroidmanager.org; accessed January 20, 2011.

12. Child malnutrition and mortality among families not utilizing adequately iodized salt in Indonesia / Semba R. D., de Pee S., Hess S. Y. [et al.] // Am. J. Clin. Nutr. — 2008. — Vol. 87. — P. 438—444.

13. Complementary feeding: a commentary by the ESPGHAN Committee on Nutrition / Agostoni C., Decsi T., Fewtrell M. [et al.] // J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr. — 2008. — Vol. 46. — P. 99—110. https://doi.org/10.1097/01.mpg.0000304464.60788.bd; PMid:18162844

14. Gizak М. Global Scorecard 2016: moving toward optimal global iodine status [Electronic resource] / М. Gizak. — URL : http://www.ign.org/cm_data/idd_nov16_global_scorecard_2016.pdf

15. Global Iodine Scorecard 2014: Number of iodine:deficient countries more than halved in the past decade. IDD Newsletter 1/2015.

16. Global iodine scorecard and map [Electronic resource]. — URL : http://www.ign.org/scorecard.htm.

17. Iodised salt for preventing iodine deficiency disorders / Wu T., Liu G. J., Li P., Clar C. // Cochrane Database of Systematic Reviews. 2002, Issue 3. Art. No.: CD003204. doi 10.1002/14651858.-CD003204

18. The Swiss iodized salt program provides adequate iodine for school children and pregnant women, but weaning infants not receiving iodine-containing complementary foods as well as their mothers are iodine deficient / Andersson M., Aeberli I., Wust N. [et al.] // J. Clin. Endocrinol. Metab. — 2010. — Vol. 95. — P. 5217—5224. https://doi.org/10.1210/jc.2010-0975; PMid:20810570

19. WHO Secretariat on behalf of the participants to the Consultation: Prevention and control of iodine deficiency in pregnant and lactating women and in children less than 2:years:old: conclusions and recommendations of the technical consultation // Public Health Nutr. — 2007. — Vol. 10. — P. 1606—1611. PMid:18053287

20. WHO/UNICEF/ICCIDD: Assessment of Iodine Deficiency Disorders and Monitoring Their Elimination. — ed 3. — Geneva : World Health Organization, 2007.

21. Zimmermann M. B. Assessment of iodine nutrition in populations: past, present, and future / M. B. Zimmermann, M. Anderson // Nutrition Reviews. — 2012. — Vol.70 (10). — P. 553—570. https://doi.org/10.1111/j.1753-4887.2012.00528.x; PMid:23035804

22. Zimmermann M. B. Iodine Deficiency / M. B. Zimmermann // Endocrine Reviews. — 2009. — Vol. 30 (4). — P. 376—408. https://doi.org/10.1210/er.2009-0011; PMid:19460960

23. Zimmermann M. B. Iodine deficiency in industrialised countries / M. B. Zimmermann // Proc. Nutr. Soc. — 2010. — Vol. 69. — P. 133—143. https://doi.org/10.1017/S0029665109991819; PMid:19968908

24. Zimmermann M. B. Iodine:deficiency disorders / M. B. Zimmermann, P. L. Jooste, C. S. Pandav // Lancet. — 2008. — Vol. 372. — P. 1251—62. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(08)61005-3

Зміст журналу Текст статті